نام اختصاری: MN / NMN
سایر نام ها: متانفرین و نورمتانفرین، Free Metanephrine، Fractionated metanephrines، total metanephrine
بخش انجام دهنده: ایمونولوژی
نوع نمونه قابل اندازه گیری: پلاسما (سیتراته یا EDTA دار )
حجم نمونه مورد نیاز: 1 ml
شرایط نمونه گیری:
ترجیحاً بیمار چهار ساعت ناشتا باشد.
تمامی غذاهای حاوی متیلگزانتین ( مانند چای و قهوه) به مدت 24 ساعت قبل از آزمایش نباید مصرف شوند..
ملاحظات نمونه گیری:
1.بیمار باید هوشیار باشد.
2.بیمار حداقل 20 دقیقه در حالت خوابیده به پشت استراحت کرده سپس اقدام به خونگیری شود. از خون شریانی هم میتوان استفاده کرد.
3. خون گرفته شده به لولة حاوی EDTA که از قبل سرد شده منتقل و در عرض 30 دقیقه توسط سانتریفیوژ یخچالدار ، پلاسما جدا گردد.
4. پس از جداسازی پلاسما آن را در ویال های پلاستیکی ریخته، فوراً آن را داخل فریزر قرار دهید.
5. بسیاری از داروها منجر به تداخل در نتایج آزمایش می شوند. بنابراین در صورت استعمال دارو توسط بیمار آن را در برگه آزمایش ثبت نمایید.
موارد عدم پذیرش نمونه:
1. پلاسما همولیز متوسط تا شدید (هموگلوبین بیشتر از 250 mg/dl) و لیپمیک مورد قبول نمی باشد.
2. ذوب و فریز مکرر نمونه مورد قبول نمی باشد.
شرایط نگهداری:
1. از قرار دادن نمونه در معرض نور آفتاب اجتباب گردد.
2. ترجیحاً نمونه پلاسما را تا زمان انجام آزمایش منجمد نگه دارید.
3. نمونه به مدت 7 روز در دمای ◦c 4 و 14 روز در دمای ◦c 20- و 6 ماه در دمای ◦c 70- پایدار است.
کاربردهای بالینی: تست غربالگری برای تشخیص احتمالی بیماری فئوکروموسیتوما یا پاراگانگلیوما ترشح کننده کاتکول آمین ها می باشد.
روش مرجع: کرماتوگرافی مایع- اسپکترومتری جرمی پشت سرهم (Liquid Chromatography-Tandem Mass Spectrometry (LC-MS/MS))
روش ارجح: کرماتوگرافی مایع- اسپکترومتری جرمی پشت سرهم، کروماتوگرافی مایع با ردیابی الکتروشیمیایی.
سایر روشها: گاز کروماتوگرافی (GC)، کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)، روشهای رادیوآنزیماتیک و سنجش ایمنی.
مقادیر مرجع: ( بر اساس سایت مرجع مایو کلنیک)
نورمتانفرین پلاسما: کمتر از 0.9 nmol/L
متانفرین پلاسما: کمتر از 0.5 nmol/L
تفسیر: لغت تجمیعی متانفرینها شامل متانفرین و نورمتانفرین میشود که به ترتیب متابولیتهای O – متیله شدة کاتکول آمینهای اپینفرین و نوراپینفرین هستند. نئوپلاسمهای مترشحه کاتکول آمینها که عمدتاً از مدولای آدرنال منشأ میگیرند عبارتند از فئوکروموسیتوما، پاراگانگلیوما و نوروبلاستوما. اندازهگیری متانفرینها برای تشخیص فئوکروموسیتوما حساس بوده و در این بین، حتی استفاده از نسبت متانفرین به کراتینین در ادرار ممکن است بهتر هم باشد.
در جمعیت های سالم، سطح متانفرین و نورمتانفرین پلاسما کم است، اما در بیماران مبتلا به فئوکروموسیتوم یا پاراگانگلیوما، غلظت این ترکیبات ممکن است به طور قابل توجهی افزایش یابد. نیمه عمر نسبتاً طولانی این ترکیبات موجب ماندگاری بالای آنها در خون می گردد. ترشح مداوم تومور های ترشح کننده کاتکول آمین ها و تبدیل محیطی آن به متانفرین و نورمتانفرین منجر به افزایش سطح این ترکیبات در خون می گردد. با استفاده از روشهای موجود، غلظت طبیعی متانفرینها و نورمتانفرین پلاسما شاهد قوی به علیه فئوکروموسیتوما خواهد بود.
عوامل مداخله گر :
موادی که سطح کاتکول آمین درون زا را افزایش می دهد می تواند منجر به افزایش حدواسط متانفرین های پلاسما گردد. این موارد شامل:
مهارکننده های مونوآمینو اًکسیداز (MOIs) یک کلاس از داروهای ضد افسردگی می باشند که با اثر بر روی سطح کاتکول آمین ها به خصوص در افرادی که از غذاهای غنی از تیروزین مصرف می کنند ( مانند آجیل، موز یا پنیر) منجر به افزایش سطح متانفرین ها می گردد.
مهارکننده های بازجذب کاتکول آمین از جمله کوکائین و مشتقات کوکائین مصنوعی مانند بسیاری از داروهای بیحس کننده موضعی، که برخی از آنها نیز داروهای ضد آریتمی است (به عنوان مثال، لیدوکائین) منجر به افزایش سطح متانفرین ها می گردد.
برخی از گازهای بی هوشی، به ویژه هالوتان می تواند منجر به افزایش سطح متانفرین ها گردد.
داروهای آرام بخش، الکل پزشکی یا تفریحی، بنزودیازپین ها (به عنوان مثال، دیازپام)، مخدرها، و برخی از داروهای ضد فشار خون به ویژه کلونیدین،
منجر به افزایش سطح متانفرین ها می گردد.
کاهش سطح متانفرین های پلاسما ممکن است در زمانی که بیمار تحت درمان با متیروزین (metyrosine) قرار دارد مشاهده شود. این دارو در بیماران فئوکروموسایتوما تجویز می شود. میکانیسم این دارو مهار رقابتی آنزیم تیروزین هیدروکسیلاز ( آنزیمی که کاتالیز اولین گام در سنتز کاتکول آمین ها را انجام می دهد) می باشد.
توضیحات:
از آنجایی که ترشح فئوکروموسیتوم معمولاً اپیزودیک (مقطعی) است، سطح کاتکول آمین پلاسما در پریودهای بدون علامت بیمار ممکن است طبیعی باشد در حالی که احتمالاً متانفرینهای توتال ادراری که در 24 ساعت جمع آوری شدهاند غیرطبیعی باشد.
از سوی دیگر یک تومور میتواند به صورت متناوب فعال باشد. آنالیز نمونههای ادرار 24 ساعت برای کاتکول آمینها، VMA و متانفرینها توصیه می گردد
