نام اختصاری: MPRL
سایر نام ها: ماکروپرولاکتین
Prolactin, Macro, Macroprolactin Check
بخش انجام دهنده: هورمون شناسی
نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم
حجم نمونه مورد نیاز: 1 ml
شرایط نمونه گیری:
ترجیحاً نمونه ناشتایی گرفته شود.
توصیه می شود نمونه 3 الی 4 ساعت پس از خواب شامگاهی گرفته شود.
از فعالیت جنسی و استرس 2 روز قبل از نمونه گیری پرهیز کنید.
از مصرف استروژن، انسولین و … چند روز قبل از نمونه گیری اجتناب کنید.
ملاحظات نمونه گیری:
با رعایت اصول نمونه گیری از بیمار، نمونه خون وریدی گرفته و آن را در لوله یا ویالهای های با درپوش قرمز جمع آوری کنید.
نمونه را در لولههای از قبل سرد شده(chilled) بین 8 تا 10 صبح بگیرید و آنرا روی یخ نگهدارید.
حداکثر ظرف دو ساعت، توسط سانتریفیوژ یخچالدار سرم را از سلول جدا نمایید.
از جمع آوری نمونه سرم لیز، ایکتریک و یا لیپمیک اجتناب نمایید.
پس از نمونه گیری، محل خونگیری را از لحاظ خونریزی یا هماتوم بررسی نمایید.
در صورت استعمال داروهای مؤثر بر نتایج آزمایش، آن را در برگه آزمایش یادداشت نمایید.
در صورت نمونه گیری در خارج از آزمایشگاه، نمونه را بلافاصله به آزمایشگاه ارسال کنید. در صورت تأخیر نمونه را روی یخ نگهداری نمایید.
موارد عدم پذیرش نمونه:
همولیز شدید نمونه
پلاسمای EDTA دار
نمونه بدون برچسب یا با برچسب اشتباه
شرایط نگهداری:
سرم را توسط سانتریفیوژ یخچالدار جدا کرده، در ویال های پلاستیکی بریزید و در جای سرد نگهداری نمایید.
سرم در دمای 2-8oCبه مدت هفت روز و در دمای -20oCتا 3 ماه پایدار است.
کاربردهای بالینی:
تعیین سطح بیولوژیک فعال پرولاکتین، در بیماران بدون علامت با سطح پرولاکتین بالا
تعیین وجود یا عدم وجود ماکروپرولاکتین
پاتوفیزیولوژی ماکرو پرولاکتینمی:
علت تشکیل ملکول تترامر پرولاکتین ( ماکروپرولاکتین) وجود آنتی بادی ضد پرولاکتین از کلاس IgG است. اصطلاح ماکرو پرولاکتین زمانی به کار برده می شود که بیش از %60-30 پرولاکتین بیمار به شکل ماکرو پرولاکتین باشد.
گلیکوزیلاسیون و فسفریلاسیون بعضی پروتئین ها می تواند باعث بروز اپی توپ های جدید (Neo-epitopes) شود که تولید آنتی بادی علیه آنها را برمی انگیزد . اگر اشکالی از ملکول پرولاکتین که در هیپوفیز فسفریله می شوند توسط سیستم ایمنی تحمل نشوند ، نشت این ملکول ها از هیپوفیز به دلیل وجود التهاب هیپوفیز و یا نقص دفسفریله شدن آنها باعث پاسخ ایمنی و تولید آنتی بادی هایی می شود که ملکول های پرولاکتین را به هم چسبانده و ملکول های ماکروپرولاکتین را ایجاد می نمایند.
اشکال باند شده ملکول پرولاکتین ناتوان ازاتصال به رسپتورهای اختصاصی خودشان هستند و بنابراین مکانیسم فیدبک منفی هیپو تالاموس دچار اختلال است و این موضوع باعث هیپرپرولاکتینمی می شود . در همین شرایط کلیرانس کلیوی ماکرو پرولاکتین بدلیل درشت بودن ملکول دچار اختلال می شود و غلظت آن در بدن افزایش می یابد.
مطالعات اخیر نشان داده است که این اتوآنتی بادی های ضد پرولاکتین حداقل به مدت 5 هفته در سرم پایدار هستند و بنابراین ماکروپرولاکتینمی وضعیتی مزمن محسوب می شود.
روش مرجع: Gel Filtration chromatography (GFC)
روش ارجح: رسوب ایمنی با پلی اتیلن گلیکول (polyethylene glycol immunoprecipitation)
سایر روشها: کمی لومینوسانس، الکتروکمی لومینوسانس، آنزیم ایمونو اسی
مقادیر طبیعی:
<40 Normal
40-50 Borderlin
>50 Abnormal
محدوده مرجع برای مردان و زنان کمتر از 18 سال تعیین نشده است.
تفسیر: زمانی که درصد پرولاکتین ته نشین شده ( کمپلکس) کمتر از 50 درصد پرولاکتین توتال باشد، نمونه را از لحاظ ماکروپرولاکتین، منفی گزارش میکنیم. زمانی که پرولاکتین کل بیش از حد بالا محدوده مرجع و ماکروپرولاکتین منفی باشد، باید علل دیگری برای هیپرپرولاکتینمی بررسی نمود.
زمانی که درصد پرولاکتین ته نشین شده ( کمپلکس) بیشتر از 50 درصد پرولاکتین توتال باشد، نمونه را از لحاظ ماکروپرولاکتین، مثبت گزارش میکنیم.
به دنبال ته نشین شدن ماکروپرولاکتین با پلی اتیلن گلیکول، بیماری که سطح پرولاکتین ته نشین نشده آن بیشتر از حد بالایی محدوده مرجع پرولاکتین کل باشد احتمالاً دارای هیپرپرولاکتینمی است.
محدودیت ها و عوامل مداخله گر :
دوازده ساعت قبل از انجام آزمایش خون، از مصرف مولتی ویتامین یا مکمل های غذایی حاوی بیوتین یا ویتامین B7 که معمولا در مکمل ها و مولتی ویتامین های پوست، مو و ناخن یافت می شوند باید پرهیز کرد.
مقادیر بالای بیلی روبین، تری گلیسرید، هموگلوبین و بیوتین منجر به تداخل در نتایج آزمایش می گردد.
توضیحات:
تظاهرات حضور ماکروپرولاکتین امکان حضور همزمان آدنوم هیپوفیز را رد نمی کند. نتایج باید مطابق با یافته های بالینی تفسیر شده باشد.
اگر علائم و نشانه های هیپرپرولاکتینمی وجود ندارد، ماکرو پرولاکتین باید ارزیابی شود، در چنین مواردی تصویر برداری هیپوفیز مفید نمی باشد.
دلایل بدون علامت بودن این بیماران ، ناتوانی ماکروپرولاکتین دراتصال به رسپتورش و فعالیت بیولوژیک کم آن به دلیل حضور ضعیف آن در فضاهای خارج عروقی است . ( به دلیل درشت تر بودن ملکول).
توصیه بر این است که غربالگری بیماران با پرولاکتین بالا از نظر وجود ماکرو پرولاکتین می تواند از انجام درمان یا تصویربرداری غیر ضروری در این بیماران جلوگیری نماید
