نام اختصاری: E2
سایر نام ها: استرادیول، جزء استروژن 2 ، 17 – بتا استرادیول
17-β Estradiol, 17-beta Estradiol, Estrogen fraction 2 (E2), Estradiol, Adult Premenopausal Female
بخش انجام دهنده: آنالیز هورمون
نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم، پلاسما
حجم نمونه مورد نیاز: 1.2 ml
شرایط نمونه گیری:
- نیاز به ناشتایی نمی باشد.
- در صورت استفاده ازسنجش RIA ، بیمار نباید مواجهه اخیر با رادیواکتیو داشته باشد.
ملاحظات نمونه گیری:
- با رعایت اصول صحیح نمونه گیری، مقداری خون وریدی را در لوله ای با درب قرمز جمع آوری نمایید.
- نمونه باید در عرض 2 ساعت از زمان خونگیری سانتریفیوژ گشته و سرم از سلول جدا گردد.
- پس از نمونه گیری، محل خونگیری را از لحاظ خونریزی یا هماتوم بررسی نمایید.
- در صورت استعمال داروهای مؤثر بر نتایج آزمایش، آن را در برگه آزمایش یادداشت نمایید.
- از جمع آوری نمونه سرم لیز، ایکتریک و یا لیپمیک اجتناب نمایید.
- تاریخ هفتة حاملگی و اولین روز آخرین دورة قاعدگی را روی برگه آزمایشگاه ذکر کنید.
- از آنجایی که استرادیول سرم دارای ریتم شبانهروزی است، نمونهگیریهای متعدد باید در یک ساعت ثابت از شبانهروز انجام شوند.
- نمونه گیر می بایست اطلاعاتی از وضعیت بالینی زن باردار از وی پرسیده و در صورت لزوم در برگه آزمایش یادداشت نماید. از جمله این اطلاعات می توان به سن مادر، وزن مادر، سابقه مصرف سیگار، سابقه دیابت، فشار خون بالا، سقط جنین، بیماریهای عفونی، بارداریهای چند قلو و … اشاره نمود.
موارد عدم پذیرش نمونه:
- پلاسما EDTAدار
- سرم شدیداً همولیز و لیپمیک
- نمونه بدون برچسب یا با برچسب اشتباه
شرایط نگهداری:
- در طی 2 ساعت پس از نمونه گیری، سرم را از سلول جا نمایید و1.2 ml از آنرا در ویالهای پلاستیکی مخصوص بریزید.
- سرم جدا شده را ترجیحاً تا زمان انجام آزمایش در یخچال نگه دارید. سرم به مدت 6 ساعت در دمای اتاق پایدار است.
- پایداری نمونه در دمای یخچال(2-8oC) 7 روز و در فریزر (-20oC) 14 روز می باشد.
کاربردهای بالینی:
- v بررسی هیپوگنادیسم و الیگو آمنوره در زنان
- v بررسی وضعیت تخمدان، از جمله رشد فولیکول، برای پروتکل های درمان نازائی (برای مثال، لقاح در شرایط آزمایشگاهی)
- v به همراه اندازه گیری هورمون جسم زرد (LH) در نظارت بر درمان جایگزینی استروژن در زنان غیر یائسه هیپوگنادی.
- v بررسی صفات ثانویه جنسی زنانه از جمله ژنیکوماستی (بزرگ شدن سینه ها) در مردان
- v تشخیص تومورهای تولید کننده استروژن در مردان و در مقادیر کمتر در زنان
- v به عنوان بخشی از تشخیص و بررسی های بلوغ زودرس و دیررس در زنان و در مقادیر کمتر در مردان
- v به عنوان بخشی از تشخیص و بررسی های اختلالات مظنون به متابولیسم استروئید جنسی ، به عنوان مثال در کمبود آروماتاز و کمبود 17 آلفا هیدروکسیلاز
- v به عنوان کمکی به ارزیابی بالینی، رادیولوژیکی و اندازه گیری تراکم استخوان در ارزیابی خطر شکستگی استخوان در زنان یائسه، و به میزان کمتر در مردان مسن تر
- v نظارت بر درمان جایگزینی هورمون زنانه با دوز پایین در زنان یائسه
- v نظارت بر درمان ضد استروژن (به عنوان مثال، درمان با مهارکننده های آروماتاز) (منبع: سایت مایوکلنیک)
اطلاعات تکمیلی:
استروژنها مسئول خصوصیات ثانویه جنسی زن هستند. اگرچه بیشتر از 30 استروژن شناسایی شدهاند ولی فقط اندازهگیری سه استروژن (استرادیول E2، استرون E1 و استریول (E3 در فعالیتهای بالینی مورد استفاده قرار میگیرند.
تخمدانها، بیضهها، و غدد آدرنال توانایی ساخت استروژنها را از آندروژنهای آندروستن دیون و تستوسترون دارند. تخمدانها تقریباً همه استرادیول را ترشح میکنند در حالی که قسمت اعظم استرون از تبدیل محیطی آندروستن دیون و متابولیسم استرادیول تشکیل میشود. در زنان سالم پس از یائسگی، تخمدانها تحلیل رفته و عملاً تمامی ساخت استروژن توسط غده آدرنال صورت میگیرد. هر چند استرادیول فراوانترین استروژن در زنان قبل از یائسگی است، در زنان بعد از یائسگی استرون در بیشترین غلظت میباشد. در مردان حدود یک سوم همة استرادیول توسط بیضهها تولید و مابقی از تبدیل خارج غدهای تستوسترون و استرون ایجاد میشود. بنابراین بیضهها بطور غیرمستقیم مسئول بیشترین مقدار ساخت استروژن هستند. کبد مهمترین نقش را در متابولیزه کردن استروژنها دارد. به این صورت که استرادیول و استرون را کونژوگه کرده و به صورت سولفاتها و گلوکوروناتها دفع میکند. در سرم استرادیول به میزان زیادی به شکل کونژوگه بوده، 60% به آلبومین، 38% به گلوبولین متصل شونده به هورمونهای جنسی (SHBG) متصل بوده و 3-2% نیز به شکل آزاد است.
روش مرجع: (ID- GC/MS) Isotope-Dilution-Gas Chromatography/Mass spectrometry
روش ارجح: Liquid Chromatography-Tandem Mass Spectrometry (LC-MS/MS)
سایر روشها: HPLC، RIA، CLIA، ECL، ELISA
مقادیر طبیعی:
کودکان کمتر از 10 سال: < 15 pg/ml
مردان: 10 – 50 pg/ml
زنان:
پیش از یائسگی: 30 – 400 pg/ml
پس از یائسگی: 0 – 30 pg/ml
مرحله سیکل قاعدگی:
فاز فولیکولار: 20 – 150 pg/ml
وسط سیکل: 150 – 750 pg/ml
فاز لوتئال: 40 – 350 pg/ml
سطح E2 به طور گسترده ای در چرخه قاعدگی متفاوت است.