ناباروری از نظر بالینی در زنان و مردانی تعریف میشود که پس از 1 سال رابطه جنسی بدون استفاده از روشهای کنترل بارداری نمیتوانند باردار شوند و در زنانی که دو یا چند بار بارداری ناموفق دارند. مطالعات نشان میدهد که پس از یک سال رابطه جنسی محافظت نشده، 15 درصد از زوج ها قادر به باردار شدن نیستند و پس از 2 سال، 10 درصد از زوج ها هنوز بارداری موفقی نداشتهاند. 20 تا 37 درصد قادر به باردار شدن در 3 ماه اول هستند.
بسیاری از شرایط پزشکی مختلف و سایر عوامل میتوانند باعث مشکلات باروری شوند و یک مورد فردی ممکن است یک علت واحد، چندین علت یا – در برخی موارد – هیچ علت قابل شناسایی نداشته باشد. به طور کلی، یک سوم موارد ناباروری ناشی از مسائل مربوط به باروری مردان، یک سوم به دلیل مشکلات باروری زنان و یک سوم به دلیل مشکلات باروری مردانه و زنانه یا عوامل ناشناخته است.
برای بچهدار شدن، اسپرم مرد باید با تخمک زن ترکیب شود. بیضهها اسپرمهایی را میسازند و ذخیره میکنند که توسط آلت تناسلی برای رساندن اسپرم به دستگاه تناسلی زنانه در حین مقاربت جنسی انزال میشود. شایعترین مسائلی که منجر به ناباروری در مردان میشود، مشکلاتی است که بر نحوه عملکرد بیضهها تأثیر میگذارد. مشکلات دیگر عدم تعادل هورمونی یا انسداد در اندامهای تناسلی مردانه است. در حدود 50 درصد موارد علت ناباروری مردان قابل تشخیص نیست.
فقدان کامل اسپرم در حدود 10 تا 15 درصد از مردان نابارور رخ میدهد. عدم تعادل هورمونی یا انسداد حرکت اسپرم میتواند باعث کمبود اسپرم شود. در برخی موارد ناباروری، مرد کمتر از حد معمول اسپرم تولید میکند. شایعترین علت این عارضه واریکوسل، ورید بزرگ شده در بیضه است. واریکوسل در حدود 40 درصد از مردان مبتلا به مشکلات ناباروری وجود دارد.
ناباروری چگونه تشخیص داده میشود؟
ارزیابی باروری مردان
ارزیابی باروری مردان شامل جستجوی علائم کمبود هورمون مانند افزایش چربی بدن، کاهش توده عضلانی و کاهش موهای صورت و بدن است. این ارزیابی همچنین شامل سوالاتی در مورد سابقه سلامتی مرد است، از جمله:
- آسیب قبلی به بیضه یا آلت تناسلی
- تبهای شدید اخیر
- بیماریهای دوران کودکی، مانند اوریون
- میل جنسی کم (لیبیدو)
معاینه فیزیکی بیضهها و آلت تناسلی اجازه میدهد تا مشکلاتی مانند:
عفونت، ترشح یا تورم پروستات
فتق
نقص لولههای حملکننده اسپرم
کمبود هورمون
وجود توده در بیضهها
واریکوسل (وریدهای غیر طبیعی در کیسه بیضه)
یک ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی همچنین ممکن است از مرد بخواهد که نمونهای از مایع منی برای ارزیابی سلامت و کیفیت اسپرم خود ارائه دهد. برای گرفتن نمونه مایع منی، از مرد درخواست میشود تا حدود 48 ساعت قبل از آزمایش از انزال خودداری کند. سپس با خودارضایی در یک فنجان یا با داشتن مقاربت با استفاده از یک کاندوم مخصوص (بدون ضد بارداری) که منی را بدون تأثیر بر اسپرم جمعآوری میکند، نمونهای را تهیه کند. ممکن است یک مرد نیاز به نمونهگیری مایع منی بیش از یک بار داشته باشد، زیرا تولید اسپرم میتواند در طول زمان بسته به وضعیت سلامت فعلی، فعالیتها و سطح استرس مرد متفاوت باشد.
سایر آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اندازه گیری هورمونهای خون از جمله تستوسترون و هورمون محرک فولیکول، هورمونهای تیروئید و پرولاکتین
بیوپسی از بیضه: یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی از یک سوزن برای استخراج اسپرم از بیضه استفاده میکند.
آزمایش ژنتیک: در مواردی که اسپرم در مایع منی یافت نمیشود یا بسیار کم است، یک پزشک ممکن است قبل از شروع درمانهای باروری آزمایش ژنتیکی انجام دهد. آزمایش میتواند ناهنجاریهای کروموزومی را که ممکن است باعث کمبود اسپرم یا مشکلات رشدی در بین فرزندان شود، شناسایی کند.