سندرم شوگرن

سندرم شوگرن وضعیتی است که بر قسمت‌هایی از بدن که مایعات تولید می‌کنند، مانند اشک و تف (بزاق) تأثیر می‌گذارد.

معمولاً در افراد 40 تا 60 ساله شروع می‌شود و در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است.

این یک بیماری طولانی مدت است که می‌تواند زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار دهد، اما درمان‌هایی برای کمک به کاهش علائم وجود دارد.

علائم سندرم شوگرن

علائم سندرم شوگرن عبارتند از:

• خشکی چشم
• دهان خشک
• پوست خشک
• خستگی
• خشکی واژن
• درد عضلانی یا مفصلی
• تورم بین فک و گوش (غدد بزاقی متورم)
• بثورات (مخصوصاً بعد از قرار گرفتن در معرض نور خورشید)

چه زمانی به پزشک عمومی مراجعه کنیم

اگر علائم سندرم شوگرن را دارید که از بین نمی‌رود یا شما را آزار می‌دهد، به پزشک عمومی مراجعه کنید.

موارد زیادی وجود دارد که می‌تواند علائم مشابهی ایجاد کند. پزشک عمومی می‌تواند برخی از علل شایع‌تر مانند تورم پلک‌ها (بلفاریت)، دیابت یا عوارض جانبی دارو را بررسی کند.

در صورت نیاز، آنها می‌توانند شما را برای آزمایشات بیشتر به متخصص ارجاع دهند، مانند:

• آزمایش خون
• ·          معاینه چشم
• بیوپسی لب – جایی که یک تکه کوچک از بافت داخل لب شما برداشته می‌شود و زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود.

کارهایی که در صورت ابتلا به سندرم شوگرن می‌توانید انجام دهید

برای کمک به تسکین علائم سندرم شوگرن:

• از حضور مکان‌های خشک، دودزا یا بادخیز خودداری کنید.
• از مطالعه، تماشای تلویزیون یا نگاه کردن طولانی مدت به صفحه نمایش خودداری کنید.
• از رعایت بهداشت دهان و دندان اطمینان حاصل کنید.
• سیگار نکشید و الکل ننوشید.

درمان‌های سندرم شوگرن

در حال حاضر هیچ درمانی برای سندرم شوگرن وجود ندارد، اما چندین راه وجود دارد که می‌تواند کمک کند، مانند:

• قطره‌های چشمی که چشمان شما را خیس نگه می‌دارد (اشک مصنوعی)
• اسپری‌ها، قرص‌ها (شیرینی‌های دارویی) و ژل‌هایی که دهان شما را مرطوب نگه می‌دارند (جایگزین‌های بزاق)

علل سندرم شوگرن

سندرم شوگرن در اثر سیستم ایمنی و  آسیب رسیدن به قسمت‌های سالم بدن ایجاد می‌شود. این به عنوان یک وضعیت خود ایمنی شناخته می‌شود.

این بیماری معمولاً نواحی از بدن که مایعات تولید می‌کنند، مانند اشک و بزاق را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما سایر قسمت‌های بدن مانند اعصاب و مفاصل نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.

لازم به ذکر است که تا الان مشخص نیست چرا سیستم ایمنی به درستی کار نمی کند. اما ممکن است به این موارد مرتبط باشد:

• ژنتیک: برخی از افراد ممکن است با ژن‌هایی متولد شوند که احتمال ابتلای آنها به یک بیماری خودایمنی را افزایش می‌دهد
• هورمون‌ها: هورمون زنانه استروژن ممکن است نقش داشته باشد، زیرا این بیماری در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است

گاهی اوقات، افراد مبتلا به سندرم شوگرن به سایر بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس نیز مبتلا هستند. این به عنوان سندرم شوگرن ثانویه شناخته می‌شود.

زندگی با سندرم شوگرن

سندرم شوگرن یک بیماری طولانی مدت است که معمولاً به خودی خود بهبود نمی‌یابد، اگرچه علائم اغلب قابل درمان هستند.

برای برخی افراد ممکن است فقط کمی آزاردهنده باشد، در حالی که برای برخی دیگر می‌تواند تاثیر زیادی بر زندگی روزمره آنها داشته باشد.

برخی از افراد ممکن است دچار عوارض سندرم شوگرن شوند، مانند مشکلات بینایی یا ریه. همچنین خطر ابتلا به نوعی سرطان به نام لنفوم غیر هوچکین کمی افزایش می‌یابد.

اگر سندرم شوگرن در شما تشخیص داده شد، از پزشک خود در مورد آنچه می‌توانید انتظار داشته باشید بپرسید.

تشخیص:

آزمایشات خون

آزمایش خون می‌تواند برای جستجوی آنتی بادی در خون شما انجام شود. آنتی بادی‌ها موادی هستند که توسط سیستم ایمنی بدن (دفاع بدن در برابر عفونت) برای حمله به میکروب‌ها تولید می‌شوند.

در سندرم شوگرن، سیستم ایمنی پادتن‌هایی تولید می‌کند که به نواحی سالم بدن حمله می‌کنند. اینها را می‌توان در طول آزمایش خون پیدا کرد.

اما همه مبتلایان به سندرم شوگرن این آنتی بادی‌ها را ندارند، بنابراین حتی اگر آزمایش خون آنها را پیدا نکند ممکن است به این بیماری مبتلا شوید.

بررسی لایه اشک روی چشمانتان

یک چشم پزشک (چشم پزشک) ممکن است آزمایشی را برای بررسی لایه اشکی که در جلوی چشم شما تشکیل می‌شود انجام دهد.

قطره‌های رنگی بی‌ضرر در چشمان شما ریخته می شود تا لایه اشک برای مدت کوتاهی راحت‌تر دیده شود. سپس از یک میکروسکوپ مخصوص با نور برای مشاهده چشمان شما استفاده می‌شود. اگر لایه اشک بسیار لکه‌دار باشد، می‌تواند نشانه‌ای از سندرم شوگرن باشد.

آزمایش تکه‌ای از بافت لب

در افراد مبتلا به سندرم شوگرن، توده‌هایی از گلبول‌های سفید خون که توسط سیستم ایمنی تولید می‌شوند، می‌توانند در داخل سلول‌هایی که تف (بزاق) تولید می‌شود، تشکیل شوند.

برای بررسی این موضوع، ممکن است یک قطعه بسیار کوچک از بافت داخلی لب شما برداشته شود و زیر میکروسکوپ به آن نگاه شود. این به عنوان بیوپسی لب شناخته می‌شود.

تست‌های دیگر

گاهی ممکن است آزمایشات دیگری نیز انجام شود. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آزمایش تف: تا جایی که می‌توانید بزاق را در یک فنجان در مدت 5 دقیقه تف می‌کنید و سپس مقدار آن اندازه‌گیری یا وزن می‌شود.

اندازه‌گیری تعداد اشک شما: نوارهای کوچک کاغذ به مدت 5 دقیقه در پلک پایینی شما قرار می‌گیرد تا ببینید چه مقدار از کاغذ با اشک خیس شده است.

تولید بزاق کمتر یا اشک کمتر از حد معمول می‌تواند نشانه ای از سندرم شوگرن باشد.