نام اختصاری: C1q
سایر نام ها: جزء C1q کمپلمان، Functional C1q، C1q Complement Component, Serum، Complement C1q
بخش انجام دهنده: ایمونولوژی
نوع نمونه قابل اندازه گیری: سرم
حجم نمونه مورد نیاز: 1 ml
شرایط نمونه گیری:
ترجیحاً بیمار ناشتا باشد.
خون را در ویال های پلاستیکی بدون ماده ضد انعقاد جمع آوری نمایید.
ملاحظات نمونه گیری:
خون کامل باید توسط تکنیک های پزشکی مورد قبول جمع آوری شود. حداقل 5 میلی لیتر خون بدون ماده ضد انعقاد توصیه می شود.
پس از نمونه گیری خون را روی یخ مرطوب نگاه دارید.
خون را به مدت 60 -30 دقیقه در دمای اتاق قرار دهید تا لخته تشکیل شود. سپس توسط سانتریفیوزژ یخچالدار (4oC) سرم را جدا نمایید.
سرم را داخل لوله های تمیز انتقال داده و آن را تا زمان آزمایش در فریزر ( ترجیحاً -70oC) نگاه دارید.
برای جلوگیری از نتایج نادرست، نمونه گیری و نگهداری نمونه باید به درستی صورت گیر د.
پس از جمع آوری نمونه، محل نمونه گیری را از نظر خونریزی یا کبودی بررسی نمایید.
موارد عدم پذیرش نمونه:
ü ذوب و فریز مکرر نمونه مورد قبول نمی باشد.
ü نمونه حرارت دیده قبل از انجام آزمایش مورد قبول نمی باشد.
ü استفاده از نمونه همولیز شده، ایکتریک ( زردی) و لیپمیک اجتباب گردد.
شرایط نگهداری:
بالافاصله پس از جداسازی سرم، آن را در فریزر نگاه دارید.
در صورت انجام نشدن تست طی چند روز آینده، سرم را در فریزرهای 70oC- نگاه دارید. در صورت انجام تست طی 24 ساعت آینده آن را در 20oC- نگاه دارید.
قبل از انجام آزمایش، نمونه فریز شده را در دمای اتاق قرار دهید و پس از ذوب شدن نمونه آن را به خوبی مخلوط نمایید. از تشکیل کف اجتناب گردد.
کاربردهای بالینی:
تشخیص کمبود جزء اول کمپلمان.
بررسی بیماران دچار فقدان کمپلمان کل (CH50) نظیر بیماریهای کمپلکس ایمنی.
روش مرجع: –
روش ارجح: نفلومتری
سایر روشها: توربیدومتری، SRID
مقادیر مرجع:
منفی: 16 µgEq/ml >
مشکوک: µgEq/ml 16 – 18
مثبت: 18 µgEq/ml <
تفسیر: اندازه گیری فعالیت C1q نشانگر مقادیر جزء اول از کمپلمان (C1) موجود است. عدم وجود C1q در حضور مقادیر طبیعیC3 و C4 نشانگر کمبود جزء C1 می باشد. سطوح پایین C1q در حضور سطوح پایین C4 و سطوح طبیعی C3 ممکن است نشاندهنده حضور یک مهارکننده اکتسابی ( اًتوآنتی بادی) برای مهارکننده C1 استراز باشد. اندازه گیری C1q در بیماریهای کمپلکس ایمنی ارزش کلنیکی دارد.
کاهش سطح C1q: در سرم افراد دچار اختلالات مادرزادی نظیر نقص ارثی C1q، هیپوگاماگلوبینمی، واسکولیت، لوپوس اریتروماتوز سیستمیک و اختلالات اکتسابی نظیر آنژیوادم اکتسابی، سوء تغذیه شدید، انتروپاتی شدید با دست رفتن پروتئین و مصرف کمپلمان وابسته به کمپلکس ایمنی، کرایوگلوبینمی و لنفوپنی، C1q کاهش می یابد.
افزایش سطح C1q: افزایش اکتسابی C1q در بیماری کالاآزار، عفونتهای مزمن و بیماریهای التهابی خود ایمن نظیر آرتریت روماتوئید مشاهده می شود.
عوامل مداخله گر :
خون تام در صورتیکه در سرما نگه داشته شود موجب فعال شدن سیستم کمپلمان شده، پروتئین های آن مصرف می شوند و منجر به کاهش کاذب اجزاء سیستم کمپلمان می گردد.
ذوب و فریز مکرر نمونه موجب از بین رفتن کمپلمان و کاهش کاذب آن می گردد.
نمونه سرم همولیز شده، ایکتریک و لیپمیک در نتایج آزمایش ممکن است تداخل نماید.
نمونه ای در دمای اتاق قرار گیرد، به مرور زمان کمپلمان آن مصرف شده و منجر به نتایج کاهش کاذب می گردد.
توضیحات:
غلظت C1q ممکن است در بیماران با آنژیوادم اکتسابی، واسکولیت ناشی از کمپلکس ایمنی، غلظت پایین مهار کننده C1 ، سرطان، و یا لنفوم کاهش یابد.
عدم فعالیت و یا فعالیت پایین سطوح عملکردی C1q در حضور سطوح طبیعی آنتی ژن C1q می بایست با یک نمونه سرم جدید تکرار گردد تا غیر فعال شدن C1q در نتیجه نقل و انتقال نادرست نمونه رد گردد.
از آنجایی که پروتئین های کمپلمان در برابر حرارت حساس می باشند، نهایت دقت در نمونه برداری از خون، حمل و نقل و جدا کردن سرم و نگه داری آن باید به عمل آید.
